Interculturele Communicatie

Presentaties BA-cursus, blok 2 2011-2012, Dep. Nederlands, Universiteit van Utrecht

Switch on… switch off!

Praten, praten en nog meer praten, we doen het de hele dag door. Maar soms gaat dat niet zo vanzelfsprekend in je eigen taal.

In het grensgebied van Nederland en Duitsland spreken mensen niet dezelfde taal. Zij gaan op een bijzondere manier met dit probleem om in bijvoorbeeld een teamoverleg: iedereen spreekt in zijn of haar moedertaal en begrijpt daarnaast de taal van de ander. Ons onderzoek heet daarom: “ik spreek überhaupt maar één woord Duits.” Om dat éne woord gaat het nou juist. Waarom gebruik je juist dát éne woord ‘überhaupt’? Dat hebben wij onderzocht!

Het omschakelen tussen twee talen binnen één gesprek wordt code switching genoemd. Wat bleek: de mate van dit omschakelen wordt onder andere beinvloed door het gastland waarin de vergadering plaatsvindt en door het taalniveau van de spreker, in de vreemde taal. De vreemde taal wordt gebruikt om anderen aan te vullen, te onderbreken, om dingen te verduidelijken. Mensen met een hoger taalniveau gebruiken code switches voor andere functies dan mensen die de taal van de ander minder goed beheersen. Het doel was uiteindelijk altijd om alles begrijpelijk te houden voor alle deelnemers in het overleg. Dat hierbij soms ongrammaticale zinnen gebouwd werden uit een combinatie van het Nederlands en het Duits… Ach, dat maakte ze toch “geen Flauß aus!”

Reageer: