Humor in de animatiefilm ‘Up’
Humor is niet altijd even makkelijk om te vertalen in andere talen, vooral als het gaat om een cultuurgebonden concept dat praktisch onvertaalbaar is. Toch wordt er geprobeerd een zo goed mogelijk alternatief te bedenken waardoor de grap, op de een of andere manier, wel overkomt. Dit kan bijvoorbeeld door een cultureel begrip om te zetten in een begrip wat wel bekend is in de desbetreffende taal of cultuur van de kijker en wat zoveel mogelijk overeenkomt met het doel van de oorspronkelijke grap.
Voor ons onderzoek hebben wij gekeken naar de manier waarop grappen uit de animatiefilm ‘Up’ vertaald worden vanuit het origineel, Engels, naar het Italiaans, het Nederlands en het Vlaams. Onze hoofdvraag was: Hoe worden verschillende soorten grappen geformuleerd in de Engelse, Italiaanse, Nederlandse en Vlaamse versie van de animatiefilm ‘Up’? Zijn de grappen aan de taal aangepast?
Om die vraag te kunnen beantwoorden hebben we korte fragmenten waar humor in voorkomt geselecteerd en getranscribeerd. Daarna zijn alle grappen geanalyseerd en in een bepaalde categorie geplaatst. Hierbij zijn vier verschillende grappen onderscheiden, namelijk de uitspraakgrap, de cultuurgebonden grap, niet bestaande woorden in een andere taal en woorden die wel bestaan, maar waar een andere betekenis aan gegeven wordt.
De meeste grappen uit de animatiefilm Up zijn vanuit het Engels letterlijk naar het Italiaans, het Nederlands en het Vlaams vertaald en zijn dus niet aan de taal aangepast. Alle andere grappen, dus de grappen die wel zijn aangepast aan de taal, zijn onderverdeeld in de vier verschillende categorieën die hierboven staan genoemd. Ondanks dat deze grappen niet letterlijk vertaald zijn, zijn in alle drie de vertalingen alle grappen, behalve één uitspraakgrap, behouden gebleven.